Η εικόνα προέρχεται από επικοινωνιακό ιστότοπο ασφαλιστικής εταιρείας

Όταν πρωτοείδαμε στην τηλεόραση τη διαφήμιση της ασφαλιστικής εταιρείας με τα «ζωγραφισμένα μολύβια» στη διάβαση των πεζών έξω από το σχολείο, η σκέψη μας επαίνεσε τον manager της εταιρείας και τον σκηνοθέτη της διαφήμισης για την ιδέα τους που επιβεβαίωνε την Εταιρική Κοινωνικότητα της επιχείρησης και χαρακτηριζόταν από ανθρωποκεντρισμό, τρυφερότητα, φαντασία, ενσωμάτωση της ουτοπίας. Το video δείχνει μερικά «πρωτάκια» να περνούν τη διάβαση πεζών με διασκεδαστικά πηδηματάκια ενώ οι γραμμές της διάβασης «φαίνονται» σαν μολύβια! Ακριβώς σ’ αυτό το «φαίνεσθαι» καταγράψαμε την επαινετή φαντασία του σκηνοθέτη και την ενσωμάτωση της ουτοπίας! Οι γραμμές της διάβασης μπορεί να φαίνονται στα μάτια των παιδιών σαν μολύβια (… άντε, ας φαινόντουσαν κιμωλίες αλλά δεν θα ήταν πιασάρικο) όμως, ποτέ δεν θα επιτραπεί από τον ΚΟΚ να βαφτούν διαφορετικά από αυτό που γνωρίζουμε ότι ισχύει διεθνώς, δηλαδή, λευκές γραμμές συγκεκριμένου πλάτους που επισήμως αποκαλούνται ZEBRA, από το νόμο και τους σχετικούς κανονισμούς. Ευχηθήκαμε στον ευρηματικό σκηνοθέτη μια λαμπρή σκηνοθετική καριέρα ανάλογη με αυτήν του οσκαρικού Λάνθιμου που όπως γνωρίζουμε όλοι, στην αρχή της καριέρας του έχει τη βραβευμένη διαφήμιση «put the cot down …slowly» το 2006. Ήταν μια χιουμοριστική απόδοση της δυστοπίας όπου, ένας ένοπλος αστυνομικός συλλαμβάνει τον κλεφτοκοτά δίνοντας ξενόγλωσσα παραγγέλματα!

Όμως, φτάνει ως εδώ με το σινεμά! Δεν φανταζόμασταν ποτέ ότι «η ουτοπία της διάβασης πεζών με ζωγραφισμένα μολύβια» θα γινόταν πραγματικότητα, μέχρι που το είδαμε να γίνεται στην πόλη μας. Ερευνώντας διαπιστώσαμε ότι έχει εφαρμοστεί ήδη, σε πολλές πόλεις και περιοχές της χώρας! Κι ακόμη περισσότερο δεν φανταζόμασταν ποτέ ότι, τα «ζωγραφισμένα μολύβια» θα μετατρέπονταν σε δυστοπία παρασύροντας σε αυτήν δυο πολλά υποσχόμενους παράγοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης, που γνωρίζουμε και εκτιμούμε από την πρέπουσα απόσταση, τον αντιδήμαρχο κ. Χριστόπουλο και τον δημ. σύμβουλο κ. Μπούνια. Αφορμή για να γράψουμε το παρόν σημείωμα στάθηκε ένα video από την τελευταία συνεδρίαση του ΔΣ Αιγιαλείας που παρακολουθήσαμε σε τοπικό ηλεκτρονικό μέσο όπου, ο κ. Μπούνιας με την καταφανώς καλή πρόθεση και την προσήκουσα αντιπολιτευτική διάθεση, διαμαρτυρόταν επειδή τα «μολύβια» ξεθωριάζουν σύντομα λίγες ημέρες μετά την εφαρμογή τους. Εδώ ας επιτραπεί να παρατηρήσουμε ότι: <ευτυχώς που ξεθωριάζουν και μάλιστα, πρέπει να επιταχύνουμε το ξεθώριασμα όσο περισσότερο μπορούμε! Ο κ. Μπούνιας, ο κ. Χριστόπουλος, και όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα καταλάβουν τους λόγους, από αυτά που θα αναφέρουμε παρακάτω.>

Ο ΚΟΚ/ν.2696/1999/(ΦΕΚ.Α/57/23.3.1999)/άρθρ.5/Οριζόντια σήμανση οδών (όπως τροποποιήθηκε και ισχύει) αναφέρει:<παρ. 4: Οι κατά πλάτος (εγκάρσιες) διαγραμμίσεις είναι: … γ) η αποτελούμενη από ραβδώσεις μεγάλου πλάτους παράλληλα προς τον άξονα του οδοστρώματος, η οποία καθορίζει διάβαση πεζών (ZEBRA) … … παρ.7: Οι διαγραμμίσεις των οδών είναι λευκές, εκτός από τις ακόλουθες περιπτώσεις: (σημ. δική μας: διαφοροποιεί τη στάθμευση ΑμεΑ κλπ). Σε περίπτωση ανάγκης προσωρινής ακύρωσης των μόνιμων διαγραμμίσεων με αντικατάσταση με άλλες, οι προσωρινές αυτές διαγραμμίσεις πρέπει να είναι χρώματος άλλου από το συνήθως χρησιμοποιούμενο και από υλικό που να εξαλείφεται εύκολα>. 

Ας προσέξουμε αυτό το τελευταίο εδάφιο του νόμου: στην περίπτωσή μας οι σχολικές διαβάσεις που έχουν χρωματιστεί διαφορετικά σαν «μολύβια», θεωρούνται καταργημένες για όσο χρόνο διαρκεί ο διαφορετικός χρωματισμός! Η αδόκιμη κατάργησή τους αποβαίνει δυστοπική, επικίνδυνη για την ασφάλεια των μαθητών και όλων των διερχομένων! Για το λόγο αυτό, τα «μολύβια» που επικαλύπτουν τις διαβάσεις πρέπει να σβήσουν το συντομότερο δυνατό διότι παραπλανούν επικίνδυνα τους πεζούς και τους οδηγούς οχημάτων. Είναι απορίας άξιο: αυτό το θεμελιώδες ζήτημα που είναι μάλιστα στο επίκεντρο της επιχειρηματικής δραστηριότητας της ασφαλιστικής εταιρείας που τα προσφέρει ως δωρεάν αισθητική αναβάθμιση, διέφυγε της προσοχής των νομικών και τεχνικών συμβούλων της ή –ακόμη πιο δυστοπικά– θυσιάστηκε στο βωμό της διαφήμισης; Ανθρωπίνως διαφαίνεται να συντρέχει το δεύτερο και στη συνέχεια –ανθρωπίνως και πάλι– αποπροσανατόλισε τον κ. Χριστόπουλο, τον κ. Μπούνια και πολλούς άλλους σε όλη τη χώρα! Ας θεραπευτεί όμως πριν αποβεί και μοιραίο διότι τότε, μετά την τραγικότητα της ενδεχόμενης βλάβης σε ανθρώπινη ζωή ας αναλογιστούμε ότι, στα χέρια ενός ασκούμενου δικηγόρου, η απόδοση των ευθυνών στους ώμους των αυτοδιοικητικών αρμοδίων που συνετέλεσαν στην αδόκιμη αλλοίωση των διαβάσεων, θα είναι παιχνιδάκι!  

Επειδή όμως ο αυτοσαρκασμός ενίοτε είναι διαφωτιστικός, αυτογνωσιακός, θεραπευτικός, ας το δούμε και από αυτή τη σκοπιά: εάν η «ανυποψίαστη» συνείδησή μας αποδεχθεί τα «μολύβια» ως αισθητική αναβάθμιση των διαβάσεων, ποιος θα είναι ο λόγος που θα αρνηθούμε σε κάποιους επιχειρηματίες να «κοσμήσουν» ανάλογα τις διαβάσεις μπροστά από τις επιχειρήσεις τους, πχ. ο κ. Μ. με το μεγάλο μανάβικο να ζωγραφίσει μπανάνες, ο κ Ντ. με το κρεοπωλείο να ζωγραφίσει λουκάνικα που παράγει επί τόπου, ο κ. Σ. με το ψαράδικο να ζωγραφίσει σαρδέλες (μάλιστα δε, το ασημί χρώμα επιτρέπεται από την παρ.4/άρθρ.5/ν.2696/1999/ΚΟΚ), ενώ στις διαβάσεις που οδηγούν στα σουβλατζίδικα της κεντρικής πλατείας να ζωγραφίσουμε σουβλάκια! Εκεί μάλιστα καθώς είναι κυβόλιθοι, θα το κάναμε ανεξίτηλο, λιθο-ψηφιδωτό! Ιδού λοιπόν, τι γνωρίζουμε από τον καιρό του Αριστοφάνη: η ουτοπία είναι όμορφη υπόθεση για το θέατρο, το σινεμά, την οθόνη τέλος πάντων, αλλά όταν γειώνεται, όταν αγγίζει την άσφαλτο πώς να το πούμε βρε παιδί μου, γίνεται δυστοπία!

Μπορεί να στενοχωρηθούν κάποιοι, ίσως και μαθητές, διότι θεωρούν το περιβάλλον κάποιων σχολείων απρόσωπο, βαρετό, γιατί να μην το αναβαθμίσουμε αισθητικά ζωγραφίζοντας τα «μολύβια»; Αν είναι να ζωγραφίσουμε ας θυμηθούμε την εθελοντική ομάδα ΑΓΑΦΡΟΝ προ 12ετίας περίπου, που με την έγκριση της Εκπαιδευτικής Επιθεώρησης ζωγράφιζε μαζί με τους μαθητές μέσα στα προαύλια των σχολείων της περιοχής μας, παραδοσιακά παιδαγωγικά παιχνίδια όπως το «κουτσό», «τρίλιζα», «σαλίγκαρο», «φιδάκι» και άλλες παραστάσεις, με χρώματα που δώριζαν τα καταστήματα χρωμάτων. Ζωγράφιζαν ακόμη και στους εξωτερικούς τοίχους των σχολείων, εκπαιδευτικές τοιχογραφίες με διασκεδαστικές παραστάσεις φυτολογίας, ζωολογίας, γεωγραφίας, πατριδογνωσίας, κοινωνικής και ατομικής ευθύνης, ακόμη και αστρονομίας (μην τρομάξει ο αναγνώστης: ζωγράφιζαν απλές εικόνες, τον ήλιο, τα αστέρια, τις φάσεις της σελήνης κλπ). Ανάλογες πρωτοβουλίες υπάρχουν σε αμέτρητα σχολεία της χώρας.  

Καλά και όμορφα όλα αυτά, αλλά υπάρχει και το κρίσιμο θέμα της ασφαλούς κυκλοφορίας των μαθητών γύρω από τα σχολεία. Σ’ αυτό απαντούν οι <Οδηγίες Μελετών Οδικών έργων /Κύριες Αστικές οδοί (ΟΜΟΕ-ΚΑΟ) /ΥΠΕΧΩΔΕ/2001> και κυρίως το ΦΕΚ.2302/Β/16-09-2013/Απόφ. ΔΜΕΟ/Ο/3050 / <Έγκριση Τεχνικών Οδηγιών κυκλοφοριακών παρεμβάσεων στο αστικό περιβάλλον για την εφαρμογή τους σε περιοχές σχολικών συγκροτημάτων και περιοχές με αυξημένη κίνηση στα πλαίσια βελτίωσης της οδικής ασφάλειας>. Παρέχουν πλήρεις οδηγίες και υποδείγματα για την οριζόντια και κατακόρυφη οδοσήμανση ασφαλείας, διαμόρφωση οδοστρωμάτων και πεζοδρομίων γύρω από εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις και επιχειρήσεις, δηλαδή ακόμη και γύρω από φροντιστήρια ξένων γλωσσών, λοιπών μαθημάτων, νεανικών ωδείων, νεανικών γυμναστηρίων κλπ.

Ας μη παραβλέψουμε όμως και τη διδακτική σημασία των συμβόλων στην κυκλοφορία μας μέσα στην πόλη πχ: πράσινο και κόκκινο φανάρι, «Γρηγόρης και Σταμάτης», πεζοδιάβαση ZEBRA κλπ. Είναι διεθνώς κατοχυρωμένα και απαράλλαχτα, δεν επιτρέπεται αλλοίωση των σχημάτων και των χρωμάτων. Αυτά διδάσκουν οι εντεταλμένοι Τροχονόμοι στις επισκέψεις τους στα σχολεία και στα πάρκα κυκλοφοριακής Αγωγής για μαθητές. Όταν αδοκίμως παρεμβάλλουμε στην πράξη τα «μολύβια» ή άλλα σχήματα και χρώματα, ακυρώνουμε ανεπίτρεπτα αυτή τη διεθνή κατοχύρωση και ασφάλεια, ενσπείρουμε σύγχυση στην αντιληπτική ικανότητα των μαθητών που βρίσκεται στην κρισιμότερη περίοδό της και … ιδού η δυστοπία! Καλλίτερα να μην περιγράψουμε εικόνες αυτών των συνεπειών διότι ξεπερνούν τις αντοχές του παρόντος σημειώματος!

Στην πόλη μας το Μουσικό Εκπαιδευτήριο FIDELIO της κας Μ. Καβούνη κατά την ίδρυσή του το 2016, είχε τη μεγάθυμη πρόνοια να μας ζητήσει να συντάξουμε μια τέτοια μελέτη για την περιοχή γύρω από την επιχείρηση. Την υποβάλλαμε και εγκρίθηκε από τον Δ. Αιγιαλείας με την αίρεση ότι, λόγω οικονομικής στενότητας του Δήμου έπρεπε να υλοποιηθεί με δαπάνη της επιχείρησης, όπως και έγινε. Έκτοτε η επιχείρηση συντηρεί ετησίως  την οδοσήμανση, στο μέτρο των τεχνικών δυνατοτήτων της και έως εκεί που δεν παραβιάζει τα όρια της δεσμίας αρμοδιότητας των Υπηρεσιών του Δήμου. Εξ όσων γνωρίζουμε, το Μουσικό Εκπαιδευτήριο FIDELIO είναι η μοναδική δημόσια ή ιδιωτική εκπαιδευτική μονάδα στην περιοχή μας που διαθέτει εξατομικευμένη κυκλοφοριακή μελέτη, μέχρι σήμερα. Μην παραπλανηθούμε από κάποια άστοχη σύγκριση, η μελέτη/προμήθεια 92/27-7-2022/«Προμήθεια εξοπλισμού και υλικών για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας του Δήμου Αιγιαλείας προϋπολογισμού 2.182.524,0 ευρώ» με την οποία τοποθετήθηκαν σε αρκετά σημεία της πόλης και σε κάποια σχολεία οι «ομιλούσες» διαβάσεις, δεν ανήκει σε αυτά που υπαγορεύει το ΦΕΚ της προηγούμενης παραγράφου, για την οδοσήμανση ασφαλείας γύρω από τα σχολεία και τις εκπαιδευτικές μονάδες.   

Τη μελέτη που εκπονήσαμε για το FIDELIO, μετά από την απαραίτητη επικαιροποίηση και προσαρμογή της στο εκάστοτε πεδίο προσφέρουμε αφιλοκερδώς στο Δήμο για να εφαρμοστεί με τη δική μας υπογραφή (διότι αλλιώς θα παραπέμπει σε λογοκλοπή, αυτά τα έχει εξηγήσει το ΤΕΕ), αρκεί μόνον να υπάρξουν τα κατάλληλα έγγραφα ώστε η ΔΟΥ, να μην μας επιβάλλει κυρώσεις για απόκρυψη αμοιβών. Για το κόστος των πινακίδων ας αναζητηθούν από τον Δήμο χορηγοί όπως η εν λόγω ασφαλιστική εταιρεία κλπ, οι διαγραμμίσεις ας γίνουν από τα συνεργεία του Δήμου ακόμη και με συμμετοχή μοριοδοτούμενων εθελοντών, και εν τέλει ας υπάρξει και η λογική επιβάρυνση του ετήσιου προϋπολογισμού του Δήμου. Φρονούμε ότι με ένα τέτοιο σύνολο ενεργειών προσεγγίζεται νόμιμα, ρεαλιστικά, βιώσιμα, αποδοτικά, ο αναντικατάστατος στόχος της ασφαλούς κυκλοφορίας των μαθητών γύρω από τα σχολεία. Φρονούμε επίσης ότι αν τα πράγματα γίνουν κάπως έτσι, με τις αναγκαίες βελτιώσεις που δεν μπορούν να περιγραφούν εδώ, τότε, θα εκλείψουν οι συνθήκες που αποπροσανατόλισαν τους αυτοδιοικητικούς παράγοντες που έχουμε αναφέρει, θα ασκούν απερίσπαστοι τα καθήκοντά τους και κυρίως – για τη συγκεκριμένη περίπτωση– θα είναι νομίμως θωρακισμένοι διότι δεν θα τεκμαίρεται η «συμμετοχή τους ως συντελεστών» σε κάποια απευκταία περίπτωση τροχαίου ατυχήματος στις διαβάσεις των «μολυβιών».  

Στο e–mail p.laliotis@yahoo.gr θα δεχτούμε με ευχαρίστηση κάθε άποψη ή καλόπιστη κριτική και προσβλέπουμε σε αυτήν.

Πριν να δημοσιευτεί το κείμενο, το θέσαμε υπ’ όψιν όλων όσοι αναφέρονται σε αυτό.

Πάνος Λαλιώτης MSc Αρχιτέκτων Πολεοδόμος Μηχ/κός ΕΜΠ